Ken je dat spelletje nog op de lagere school? Een klasgenoot fluistert een verhaal in het oor van de ander en deze deelt dat met de volgende. Vijf kinderen verder en er klopt geen bal meer van het verhaal; er is van alles bij gekomen, of juist weggelaten.
Gelukkig gaat dat met het delen via Social Media een stuk gemakkelijker. Een druk op de “delen” of “Retweet” knop en je zet het 1 op 1 door naar al je vrienden. Toch zit hier ook een gevaar in, dus Bezint eer Gij deelt… De laatste dagen vallen mij een paar zaken op in dit “klakkeloos” delen. Die zaken verdienen wat mij betreft meer aandacht. Daarom deze drie voorbeelden:
1 – Spuit 11 berichten
Je kent ze wel, die lollige berichtjes en die grappige foto’s, die men vroeger te pas en te onpas doorzette via e-mail op kantoor. Daar krijg ik ze niet meer, maar nu vullen mijn TL en Wall zich ermee. En meestal zijn ze weliswaar goed voor een glimlach, mits ze lekker actueel zijn, maar daar ziet ‘m net de crux… Sommige blijven dagen, weken, maanden en soms nog langer rondwaren op mijn beeldscherm. En net zoals een mop met een baard, verliezen zij de lolligheid om plaats te maken voor een lichte ergernis. Het is natuurlijk geen halszaak, maar het is gewoon een beetje oenig als je als Spuit 11 bekend begint te raken in je netwerk. Check gewoon even op actualiteit voor je een bericht doorzet en je dus geen oude grappen vertelt. Of nog erger… oud nieuws vertelt (lees ook Top 10 Twitter ergernissen nr 7 )
2- Tranentrekkers
Van een heel andere orde van grootte zijn volgens mij de berichten die bewust verkeerde informatie geven en inspelen op jouw sentiment. Vaak gaat het dan over dieren of kinderen en vallen zij in de categorie van Urban Legends. Zo hadden wij dit jaar een verhaal over een meisje dat zou zijn geslagen door haar moeder omdat zij met lippenstift op een laken had getekend. Een huilende indiaan waarvan geclaimd werd dat hij verdrietig was om het kappen van zijn regenbos. En een van-een-vriend-van-een-vriend-zijn-vriendin gehoord verhaal dat mensen met een huilende baby in een Maxi Cosi proberen om je te overvallen op parkeerplaatsen. Allemaal niet waar maar nog steeds door honderdduizenden gedeeld en voor waar aangenomen. >Het absolute dieptepunt is wat mij betreft de Tweet, die ook op Facebook verscheen, binnen 24 uur na de bommen in Boston. Een 8- jarig meisje zou zijn omgekomen toen zij aan de marathon deelnam. Dit was echter verre van waar. Het gaat hier om een oudere foto van een hardloopwedstrijd van een meisje dat niet eens in de buurt van Boston was. Toch deelden velen dit bericht klakkeloos zonder feitelijke check of zelfs zonder zelf even na te denken… of ken jij wel meisjes van 8 die een hele marathon uitlopen?
Het is mij volledig onduidelijk waarom iemand zo’n bericht start. Of het moet een misplaatst YOLO-gevoel zijn dat ik niet kan verklaren.
Als je wel wilt bijdragen aan verspreiding van tranentrekkers, dan raad ik je aan om eerst even bij jezelf na te gaan of het bericht wel aannemelijk is. En je kunt het vaak ook even checken op bijvoorbeeld: https://www.facebook.com/dehoaxwijzer
3- Schandpaal berichten
Een echt gevaarlijke ontwikkeling is volgens mij ‘de schandpaalberichten’. Sommige gebeurtenissen maken mij ook kwaad, het doodtrappen van een scheidsrechter, uitgaansgeweld, pedofielen die denken hun praktijken wereldkundig te moeten maken of de laffe overval op een 9-jarig meisje. Incidenten die je als burger onveilig en machteloos maken en waarop je wel moet reageren. Toch is het volgens mij niet verstandig om de berichten die hierover ontstaan zonder nadenken verder te delen. Laat ik een voorbeeld nemen van afgelopen week. Een 9-jarige meisje werd overvallen door vier jongens. Het duurde niet lang of ik kwam meerdere malen een foto tegen met drie jongens vol in beeld en hun namen boven hun hoofden geschreven. Wat mij betreft levensgevaarlijk, want er is wel een aantal vragen te stellen bij een dergelijk bericht. (in geheel willekeurige volgorde):
Zijn dit wel de verdachten? Wie heeft dit gecheckt en bij wie? Stel dat een of meer van deze jongens niets te maken heeft met deze laffe daad. Hoe zet hij dat ooit nog recht, of blijft hij zijn hele leven gezien als dader?
In ons land is het gelukkig nog steeds zo dat je pas schuldig bent als een rechter dat vindt en niet omdat iedereen dat zomaar roept. Want hebben wij als buitenstaanders alle feiten wel helder? Een foto van een jongen die op een groep hoofdtrappers afrent, zegt niets over wat zijn rol in het geheel was. Wellicht deed hij dat om de anderen te laten stoppen. De Britse kwaliteitskrant The Guardian had daar in 1986 al een mooi filmpje over.
Maar ok … vanuit een gevoel van rechtvaardigheid heb je toch besloten om die foto verder te delen. Heb je dan ook je doel bereikt? Ik ben bang dat het zeer goed mogelijk is dat juist het omgekeerde gebeurt. Het is dan namelijk wachten op een gerechtelijke uitspraak waarbij een dader een lagere straf krijgt omdat “hij al publiekelijk is gestraft “. Zelf heb ik daarom besloten om de schandpaal via Social Media geen nieuw leven in te blazen en alleen nog berichten en beelden te delen die door Politie en Justitie worden geplaatst. Dat lijkt mij wel zo sociaal.
